ADHD en hartklachten: de onderbelichte link die vrouwen moeten kennen

Wat veel mensen níét weten, is dat ADHD op je hart kan slaan. Letterlijk! Vrouwen met (onbehandelde) ADHD lopen namelijk een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Niet vanwege één oorzaak, maar door een optelsom van stress, hormonen, leefstijl en onzichtbare druk. Hoog tijd om deze vergeten link zichtbaar te maken.

Waarom vrouwen met ADHD vaker hartklachten krijgen

In een gespecialiseerd vrouwenhartcentrum in Nederland bleek dat meer dan een derde van de vrouwen met onverklaarbare hartklachten óók kenmerken van ADHD had. Dat is bijna tien keer zoveel als je in de algemene bevolking zou verwachten. Internationaal onderzoek bevestigt dit: in grote studies uit onder andere Zweden en IJsland zien onderzoekers dat mensen met ADHD een verhoogde kans hebben op hart- en vaatziekten zoals hoge bloeddruk, hartritmestoornissen en aderverkalking.

De reden? ADHD is geen op zichzelf staand ‘concentratieprobleem’. Het is een hersenverschil dat diep doorwerkt in je gedrag, energiehuishouding, stressverwerking en hormoonbalans. En al die factoren hebben invloed op je hart.

Chronische stress als sluipmoordenaar

Als je ADHD hebt, leef je vaak met constante spanning. Je hoofd staat altijd ‘aan’, je voelt je snel overweldigd, en het dagelijks leven kost gewoon meer energie. Die chronische stress zet je lichaam in een constante staat van paraatheid. Je hartslag is verhoogd, je bloeddruk stijgt, en je lijf blijft cortisol en adrenaline aanmaken: hormonen die op de lange termijn schadelijk kunnen zijn.

Deze constante ‘overdrive’ is niet iets wat je met een avondje ontspanning oplost. Het gaat om jaren van opgebouwde spanning, die je hart letterlijk uitput. Vooral als je jarenlang zonder diagnose of ondersteuning hebt moeten doordenderen.

Een gezonde leefstijl? Lastiger dan het lijkt

Van mensen met ADHD wordt vaak verwacht dat ze gewoon wat meer structuur, rust en beweging zoeken. Klinkt logisch, maar is in de praktijk ontzettend lastig. Want plannen, organiseren, jezelf motiveren en juist dat zijn precies de dingen die voor veel mensen met ADHD moeilijk zijn.

Niet gek dus dat er vaker sprake is van ongezonde eetpatronen, weinig beweging, slaaptekort en uitputting. En laat dat nu precies de ingrediënten zijn voor een verhoogd risico op hartproblemen. Impulsiviteit zorgt er bijvoorbeeld voor dat je sneller naar snelle suikers grijpt. Moeite met routine maakt sporten of op tijd naar bed gaan moeilijk. En perfectionisme – ook zo’n ADHD-ding – zorgt dat je blijft doorgaan, ook als je lijf eigenlijk al lang op is.

Hormonale schommelingen versterken het risico

Bij vrouwen speelt nog iets extra’s mee: hormonen. Oestrogeen en progesteron hebben invloed op je stemming, concentratie én… je hart- en bloedvaten. Rond je menstruatie, na een bevalling of tijdens de overgang kan je ADHD ineens veel heftiger aanvoelen. Je wordt vergeetachtiger, emotioneler, sneller overprikkeld.

Tegelijkertijd verliezen je bloedvaten in de overgang de beschermende werking van oestrogeen. Daardoor neemt je hart- en vaatziekterisico sowieso toe. Als je dan óók ineens meer last hebt van ADHD-symptomen, kom je in een dubbele kwetsbaarheid terecht. Niet gek dus dat veel vrouwen pas in de overgang gediagnosticeerd worden – omdat alles dan ineens instort.

En wat doet ADHD-medicatie dan?

Ondanks dat stimulantia zoals methylfenidaat of dexamfetamine je hartslag of bloeddruk iets kunnen verhogen, blijkt uit onderzoek dat dit effect niet opweegt tegen de stress en ongezonde leefstijl die vaak met onbehandelde ADHD gepaard gaan.

Voor de meeste mensen geldt: áls je goed begeleid wordt, en je bloeddruk en hartslag regelmatig laat checken, wegen de voordelen van medicatie ruimschoots op tegen de risico’s. Door beter te slapen, je leven beter te organiseren en minder stress te voelen, kan je juist een gezonder lijf krijgen. Ook je hart vaart daar wel bij.

Wat kun je zelf doen?

Herken je jezelf in dit verhaal? Weet dan: je bent niet alleen. En het ligt niet aan jou. Maar er is wel iets aan te doen.

Bij ANTRE geloven we in de kracht van kennis, mildheid en actie. Je hoeft het niet perfect te doen – maar het helpt om te snappen waar je kwetsbaarheden zitten. Een paar tips:

• Laat je checken. Heb je vaak hartkloppingen, vermoeidheid of een gevoel van stress in je lijf? Vraag bij je huisarts of een ADHD-specialist naar een hart- en bloeddrukcheck.

• Herken je signalen. Als je weet wanneer je overprikkeld raakt of je cyclus invloed heeft op je functioneren, kun je bijsturen.

• Zoek passende hulp. Een coach of therapeut die snapt hoe ADHD bij vrouwen werkt, kan je helpen keuzes te maken die bij jóu passen.

• Begin klein. Denk niet in perfectie, maar in microstapjes. Een wandeling, een ademhalingsoefening, een betere ochtendroutine. Alles telt.

ADHD is niet alleen iets van je hoofd. Het zit in je hele lijf. En hoe eerder we erkennen dat hart en brein met elkaar verbonden zijn, hoe beter we vrouwen kunnen ondersteunen die jarenlang onzichtbaar aan het overleven waren.

Wil je meer leren over dit onderwerp, je ervaring delen of hulp bij het vinden van balans? ANTRE is er voor vrouwen zoals jij!