ADHD en hersenontwikkeling: hoe gezondheid en omgeving een rol kunnen spelen

ADHD zien we vaak als een beperking, een eigenschap, een stoornis of een label. Steeds meer wetenschappelijk onderzoek laat zien dat hersenontwikkeling niet los te zien is van het lichaam, de leefomgeving en zelfs maatschappelijke omstandigheden.

In 2025 werd een groot onderzoek gedaan in Zuid-Korea waarin bijna 800.000 moeders en kinderen werden gevolgd. Hoewel dit onderzoek geen direct verband vond tussen BMI en ADHD, bevestigt het wél iets veel belangrijkers: de ontwikkeling van het brein is ingebed in een groter systeem. Factoren zoals gezondheid, leefstijl, stress, hormonale balans en omgeving spelen een rol in hoe hersenen zich vormen, functioneren en reageren op prikkels.

ADHD en hersenontwikkeling: meer dan erfelijkheid alleen

Het onderzoek benadrukt dat hersenontwikkeling beïnvloed kan worden door de gezondheid van de moeder vóór en tijdens de zwangerschap. Namelijk door:

• hormonale en metabolische processen,

• ontstekingswaarden,

• stressreacties en cortisol,

• voeding, slaap, omgeving en maatschappelijke factoren.

Niet als losse oorzaken, maar als onderdeel van het geheel waarin een brein ontstaat, zich ontwikkelt en functioneert.

Dat betekent: ADHD is geen geïsoleerde neurologische aandoening, maar onderdeel van een neurodivers spectrum. Een manier van informatie verwerken die sterk samenhangt met omgevingsfactoren. Zowel in de geboortejaren als in het dagelijks leven.

Een nieuw perspectief op ADHD

De inzichten uit dit onderzoek vragen om een verschuiving: niet van oorzaak naar schuld, maar van verklaring naar begrip.

Het roept op om ADHD niet alleen te begrijpen als diagnose, maar als:

• een neurologisch profiel dat gevoelig is voor omgeving, stress en context;

• een manier van denken en verwerken die vraagt om passende omstandigheden;

• een kracht én uitdaging, afhankelijk van hoe je ernaar kijkt.

Dat maakt ADHD niet minder echt, maar juist veelzijdiger en betekenisvoller.

Individu, systeem en maatschappij

De ontwikkeling van een ADHD-brein speelt zich niet alleen af op individueel niveau, maar ook in het systeem en de samenleving. Denk aan:

Individu

Het lichaam, de leefstijl, hormonen, veerkracht, coping, stressgevoeligheid.

Systeem

Hoe organisaties omgaan met prikkels, autonomie, structuur en talent.

Maatschappij

Hoe we kijken naar gedrag, prestatie, aandacht, druk en tempo.

Neurodiversiteit vraagt daarom niet alleen om aanpassing van het individu, maar ook van het systeem en de samenleving.

Hoe ANTRE hierin positioneert

ANTRE helpt neurodiversiteit te begrijpen en benutten – in het leven van individuen, in organisaties en in de maatschappij.

Dit doen we vanuit drie pijlers:

1. Kennis – wetenschappelijke inzichten vertalen naar begrijpelijke, toepasbare inzichten over ADHD en hersenontwikkeling

2. Ontwikkeling – coaching, programma’s en training gericht op groei, veerkracht en het benutten van kwaliteiten

3. Verbinding – bruggen bouwen tussen mens en systeem: tussen individu, werk, beleid, zorg en samenleving

Neurodiversiteit is geen afwijking, maar onderdeel van menselijke variëteit. Begrijpelijk, waardevol en maatschappelijk relevant.

Conclusie

Het recente onderzoek toont niet aan dat BMI ADHD veroorzaakt. Maar het biedt wel nieuwe, waardevolle inzichten: de ontwikkeling en werking van het ADHD-brein hangt samen met gezondheid, omgeving en maatschappelijke context.

Dit vraagt om een nieuw gesprek. Niet over voorkomen of verklaren, maar over: hoe kunnen we omgeving, systemen en samenleving zo inrichten dat neurodiverse mensen niet hoeven te passen, maar kunnen bloeien?