ADHD is geen hype: toename in ADHD-diagnoses redt levens en verlaagt de druk op de ggz.

De afgelopen dagen verschenen er meerdere mediaberichten over de toename van ADHD-diagnoses en medicatiegebruik in Nederland. Titels als “Gebruik ADHD-medicatie explosief gestegen” en zorgen vanuit de GGZ dat mensen met concentratieproblemen “de zorg overnemen” van wie het écht nodig heeft, doen vermoeden dat we te maken hebben met een hype of overdiagnostisering.

Maar deze framing mist nuance. Wat als de toename in diagnoses juist betekent dat we meer kennis vergaren over hoe ADHD zich bij vrouwen uit? of dat we ADHD eindelijk serieuzer nemen?

Wat als dit leidt tot minder uitval, minder crisiszorg én minder druk op de geestelijke gezondheidszorg?

Meer kennis = meer diagnose = betere zorg

ADHD wordt tegenwoordig vaker herkend bij volwassenen, en dan met name bij vrouwen.

We weten ondertussen dat ADHD zich bij vrouwen anders uit dan het klassieke beeld van het drukke jongetje: meer innerlijke onrust, dromerigheid, uitstelgedrag en emotionele intensiteit. Lange tijd werd deze groep over het hoofd gezien.

De stijging in diagnoses komt dus niet uit het niets, maar is een gevolg van betere kennis, betere diagnostiek en betere signalering. Dit is géén hype, dit is vooruitgang.

Onbehandelde ADHD kost levens - toename in adhd-diagnoses redt levens

ADHD is een ernstige aandoening met grote impact op het leven als het niet herkend of behandeld wordt. de toename in adhd-diagnoses redt levens.

Onderzoek wijst uit:

• Tot 41% van de volwassenen met ADHD heeft ook een depressie (Scheres et al., 2022).

• Mensen met ADHD hebben 34% meer kans op een verslaving (Kooij et al., 2019).

• Burn-out komt aanzienlijk vaker voor bij volwassenen met ADHD, door een verhoogde gevoeligheid voor stress, werkdruk en overprikkeling (van Dijk et al., 2023).

• ADHD vergroot het risico op suïcidepogingen (Rajeh et al., 2017).

• Volgens dr. Russell Barkley verliezen volwassenen met ADHD gemiddeld 13 jaar aan levensverwachting en in sommige gevallen zelfs tot 21 jaar (Barkley & Ramsay, 2021).

ADHD bij vrouwen: jarenlang onbegrepen

In mijn eigen werk spreek ik elke dag vrouwen die pas op volwassen leeftijd hun diagnose kregen. Vaak gingen hier jaren van GGZ-hulp, burn-outs, verslavingsproblemen of eetstoornissen aan vooraf. Pas na de diagnose vielen de puzzelstukjes op hun plek.

Ze zeggen:

"Ik dacht dat ik gewoon zwak was." en "Door mijn diagnose begrijp ik mezelf eindelijk." en "Ik had dit 20 jaar eerder moeten weten."

Het is niet zo dat deze vrouwen ineens ‘denken’ dat ze ADHD hebben. Ze hadden het altijd al, maar niemand herkende het. Niet gek als je je bedenkt dat vrouwen pas sinds 2002 werden meegenomen in lange termijnonderzoek naar ADHD.

Door de opkomst van social media worden vrouwen sneller blootgesteld aan de ervaringen van anderen en zien ze eindelijk wat hen 'anders' maakt dan anderen. Vaak komen deze vrouwen dan ook zelf met het initiatief om zich te laten testen op ADHD, omdat experts de signalen missen.

Medicatie: niet dé oplossing, maar soms levensreddend

ADHD-medicatie is een gevoelig onderwerp. Ik ben geen voorstander, maar ook geen tegenstander. De bijwerkingen kunnen fors zijn, het zoeken naar de juiste dosering is een proces, en het is nooit dé enige oplossing.

Tegelijkertijd:

• Medicatie helpt zo’n 70% van de volwassenen om beter te functioneren (Kooij et al., 2019).

• Veel mensen ervaren eindelijk rust in hun hoofd.

• Minder chaos betekent: minder druk op relaties, werk en zorg.

Laten we dus niet vervallen in zwart-wit denken. Medicatie is geen hype, maar een tool die voor sommigen essentieel is.

Conclusie: ADHD serieus nemen is preventieve zorg

Door ADHD vroegtijdig te herkennen en erkennen, kunnen we grotere problemen voorkomen. ADHD is geen modewoord, maar een complexe neurodiversiteit die vraagt om kennis, begrip en inclusie. Iets waar deze artikelen volledig de plank missloegen.

Meer diagnoses betekenen niet automatisch overdiagnostiek. Ze betekenen dat mensen eindelijk gezien worden. En dát is precies wat de GGZ nodig heeft: mensen die eerder geholpen worden, zodat ze later minder zorg nodig hebben.