Heb ik echte ADHD of ben ik gewoon overprikkeld?

Herken je dit: je vergeet afspraken, verliest jezelf in je telefoon, raakt overweldigd van kleine taken, of komt vaak te laat?

Na honderden video's op TikTok gezien te hebben ben je jezelf misschien gaan afvragen: heb ik ADHD? of ben ik gewoon een product van deze overweldigende tijd?

In een gesprek tussen psychiater en neurowetenschapper Dr. Daniel Amen en Jay Shetty (voormalig monnik en auteur) een van de meest misbegrepen thema’s van onze tijd: ADHD.

Volgens Dr. Amen is het essentieel om onderscheid te maken tussen echte ADHD (een genetisch-neurologische aandoening) en maatschappelijk geïnduceerde afleiding.

Waarom lijkt het alsof iedereen tegenwoordig ADHD heeft?

We leven in een wereld vol afleiding: smartphones, constante notificaties, bewerkte voeding, stress, en slaaptekort. Dr. Amen noemt het zelfs maatschappelijk gecreëerde ADHD.

Maar dat betekent niet dat echte ADHD niet bestaat... sterker nog, het is vaak nog steeds ondergediagnosticeerd, vooral bij vrouwen.

“Als je kind niet stil kan zitten in de klas, wordt er alarm geslagen. Maar als een meisje stil voor zich uit staart, denkt men: ze is gewoon dromerig.” – Dr. Daniel Amen

De 5 gedragskenmerken die wijzen op echte ADHD

Volgens Dr. Amen gaat het niet om losse symptomen, maar om patronen die je hele leven al spelen.

Dit zijn de vijf kernkenmerken van ADHD:

1. Korte aandachtsspanne – vooral voor saaie, repetitieve taken zoals administratie, huishoudelijke taken of huiswerk.

2. Overprikkelbaarheid – je hoort, ziet of voelt ‘te veel’. Geluiden, labels in kleding, licht of geur kunnen je snel afleiden.

3. Desorganisatie – chaos op je bureau, in je agenda of in je hoofd.

4. Uitstelgedrag – pas in actie komen als de deadline stress oplevert.

5. Impulsiviteit – dingen zeggen of doen zonder er eerst over na te denken, met vaak spijt achteraf.

   
   

ADHD of gewoon een overvol brein?

We verwerken tegenwoordig gemiddeld 72 gigabyte aan informatie per dag. Dat is gelijk aan 100.000 woorden per dag. Het is dan ook logisch dat veel mensen zich afgeleid voelen. Maar ADHD is meer dan dat.

“Iedereen heeft ADHD-momenten. Maar ADHD heb je als deze patronen je leven lang aanwezig zijn én je functioneren belemmeren.” – Dr. Amen

Waarom voeding, slaap en schermgebruik zóveel verschil maken

Voordat Dr. Amen medicatie overweegt, kijkt hij eerst naar de basis:

• Slaap – kinderen (en volwassenen) met slaaptekort vertonen vaak ADHD-achtig gedrag.

• Voeding – in een grote studie bleek dat 70% van de kinderen met een ADHD-diagnose géén symptomen meer vertoonde na een maand zonder gluten, zuivel, soja, maïs, kunstmatige kleurstoffen en zoetstoffen.

• Digitale detox – schermtijd (vooral voor het slapengaan) verstoort de slaap, dopaminebalans én het concentratievermogen.

“Je hersenen zijn maar 2% van je lichaamsgewicht, maar verbruiken 20 tot 30% van je energie. Wat je eet, bepaalt hoe je denkt.” – Dr. Amen

De eerste stap? Uitsluiten wat géén ADHD is

Voor ouders of volwassenen die twijfelen: begin met het wegnemen van externe factoren. Doe een digitale detox en probeer een maand lang een eliminatiedieet. Als de symptomen daarna blijven bestaan, kun je verder kijken.

“ADHD niet behandelen is als iemand die slecht ziet géén bril geven. Dat is verwaarlozing.” – Dr. Amen

Wat je vandaag al kunt doen

• Laat kinderen (en jezelf) geen schermen gebruiken in bed.

• Start de dag met eiwitten, niet met suiker (denk: ei, haver, noten).

• Gebruik een vaste structuur: vaste tijden, een visuele agenda, reminders.

• Zoek naar rustmomenten zonder prikkels (wandelen, creativiteit, stilte).

• Zoek verbinding op: neem deel aan ANTRE’s evenementen.

• Ga het gesprek aan met iemand je begrijpt!

Coaching

Binnen ANTRE bied ik 1-op-1 coaching voor vrouwen met ADHD of kenmerken daarvan. Samen kijken we naar jouw unieke brein, energie, structuur en doelen – met praktische tools én ruimte voor wie jij bent.

Meer weten?